Koronawirus całkowicie rozregulował życie nie tylko polskich obywateli, ale w zasadzie większości społeczeństw na całym świecie. Ten globalny wirus wprowadził chaos w przepisach pod kierownictwem uwczesnej władzy, co ma skutek w interpretacji przepisów regulujących postępowania prawne w okresie pandemii.
Codzienne czynności i działania Polaków zostały zweryfikowane i ograniczone przez szereg obostrzeń wprowadzonych w imię walki z koronawirusem. Funkcjonowanie w tej sytuacji zostało sprowadzone do minimum koniecznych czynności potrzebnych do życia. Wszelkie próby wyjścia z domu, poza wymienionymi przez rząd, są ostro karane przez służby mundurowe. Policja w dobie kryzysu wzmocniła swoje patrole na ulicach, wypatrując obywateli łamiących prawo. Wszelkie tego objawy są drastycznie karane mandatami i to w bardzo wysokich kwotach. Grzywna może wynosić 500 zł, 10 000 zł, a nawet 30 000 zł. Obawa przed dokonaniem wykroczenia jest zatem zrozumiała i wielu z nas przyjmuje zasadę, że lepiej niczego nie robić. Skoro niejasność przepisów jest polem do rozbieżnych sądów, to co w takiej sytuacji ma zrobić przeciętny obywatel?
Kiedy jesteśmy przekonani, że nasze postępowanie w niczym nie wykraczało poza nałożone obostrzenia w walce z koronawirusem, możemy zatem w spotkaniu z policjantem przyjąć postawę bardziej asertywną. Kiedy kara w formie mandatu jest w naszym odczuciu niesłuszna, wówczas odmówmy jego przyjęcia. Mamy takie prawo, zresztą wcześniej o naszych prawach policjant powinien nas poinformować.
W momencie zatrzymania starajmy się nie podejmować żadnej dyskusji i spokojnie odpowiadać na zadane pytania. Policjant w tym momencie jest tylko urzędnikiem państwowym, wykonującym swoją pracę. Jego wiedza na temat interpretacji przepisów prawnych jest taka sama jak każdego przeciętnego obywatela. I nie ma w tym nic zaskakującego, ponieważ od badania zasadności tych przepisów są inni, posiadający fachowe wykształcenie w tym kierunku. Skoro wiemy, że swoim postępowaniem nie złamaliśmy prawa, a było to działanie w ramach potrzeb koniecznych do życia, to mamy prawo odmówić przyjęcia mandatu.
Szereg przepisów, które wprowadzono do życia ograniczyło naszą wolność i pozbawiło nas wszelkiej aktywności na długie tygodnie. Do 26 kwietnia zostały przedłużone wszelkie ograniczenia wprowadzone na początku pandemii. Mimo wprowadzanych stopniowych poluźnień w dotychczasowych ograniczeniach to i tak niewiele się zmienia. Nadal wyjście z domu należy ograniczyć do minimum, a policjanci wypisują mandaty tam, gdzie według ich przekonania nie ma uzasadnionego wyjścia z domu. Za jazdę bez celu lub mycie samochodu na myjni Polacy otrzymywali kilkuset złotowe mandaty. Wielu z nas ma wątpliwości czy te mandaty były wystawione prawnie i są uzasadnione? Otóż w takich przypadkach z pomocą przychodzi znajomość podstaw prawnych. Każdy z nas ma prawo mandatu nie przyjąć, czym wyrazi swój sprzeciw na temat podstaw prawnych w oparciu, o które został ukarany.
W sytuacji, kiedy nie przyjmiemy mandatu, wówczas swoich praw będziemy dochodzić w sądzie. To sędziowie zdecydują, czy nałożenie kary było zasadne. Według prawników i konstytucjonalistów większość mandatów może zostać uchylona przez sądy, ponieważ według nich wiele przepisów prawa zostało wydanych niezgodnie z Konstytucją.
Nawet w tak trudnym czasie jak epidemia wszystkie ograniczenia praw i wolności obywatelskich muszą być wprowadzane na podstawie Konstytucji. Konstytucja musi zawierać zapis na bazie, którego można ograniczyć wolność obywateli. Tego typu ograniczenia są wpisane w zakres stanu nadzwyczajnego, a taki w Polsce nie został wprowadzony.
Jeżeli mandat jest nałożony z art. 54 kodeksu wykroczeń, to jest duże prawdopodobieństwo, że nasze uzasadnienie na pytanie policjanta nie będzie w zgodzie z treścią artykułu kodeksu wykroczeń, który mówi o naruszeniu przepisów porządkowych. Nie zawsze wyjście po zakupy czy spacer z psem lub przejazd samochodem musi zawierać się w tym uogólnieniu. Każde wykroczenie musi być zatem skonkretyzowane. Tak dzieje się w przypadku złamania prawa, które mówi o obowiązku odbycia kwarantanny i jakie są konsekwencje jego nieprzestrzegania. Ten zapis nie budzi żadnych kontrowersji i w tej płaszczyźnie, czyli kar administracyjnych mandaty są jak najbardziej zasadne i konieczne.
Natomiast mandatu za wykroczenia w niejasnym i niezbyt precyzyjnym objaśnieniu winy warto nie przyjmować i czekać na decyzję sądu. Jeżeli mandat zostanie przez nas przyjęty wówczas nie ma już odwrotu, jest to niczym przyznanie się do winy. Dlatego, jeżeli czujemy się niesłusznie ukaranymi, to należy niczego nie podpisywać i odmówić przyjęcia nałożonej kary.
